Różnice kulturowe w biznesie (wyd. IV)

Wstęp 7

Rozdział 1
Podstawowe pojęcia 11
1.1. Kultura, kultura narodowa, tożsamość narodowa 11
1.1.1. Pojęcie kultury 11
1.1.2. Pojęcie kultury narodowej 15
1.1.3. Pojęcie tożsamości narodowej 19
1.2. Biznes międzynarodowy 23
1.2.1. Pojęcie biznesu międzynarodowego 23
1.2.2. Obszary biznesu międzynarodowego 23
1.2.3. Proces umiędzynarodowienia przedsiębiorstwa (etapy) 24
1.2.4. Formy orientacji międzynarodowej 26
1.2.5. Standaryzacja i dyferencjacja 26
1.3. Różnice rasowe i kulturowe 28
1.3.1. Rasa 30
1.3.2. Naród 31
1.3.3. Cywilizacja 32
1.3.4. Religia 36
1.3.5. Język 41
1.4. Pożytki z różnorodności kulturowej 47
1.5. Stereotypy i uprzedzenia jako bariery dla skutecznej i korzystnej komunikacji 49
1.5.1. Stereotypy 49
1.5.2. Uprzedzenia 51
1.6. Szok kulturowy i adaptacja kulturowa 52
1.6.1. Pojęcie szoku kulturowego 52
1.6.2. Przyczyny i okoliczności szoku kulturowego 53
1.6.3. Kategorie osób szczególnie narażonych na szok kulturowy 54
1.6.4. Proces adaptacji kulturowej 55
1.6.5. Uczenie się innych kultur 58

Rozdział 2
Kultury narodowe: próba klasyfikacji 65
2.1. „Wielki podział" między kulturami świata biznesu 65
2.1.1. Kultury propartnerskie 65
2.1.2. Kultury protransakcyjne 67
2.2. Relacje jednostka-społeczeństwo 68
2.2.1. Kultury indywidualizmu 68
2.2.2. Kultury kolektywizmu 70
2.3. Pojmowanie władzy 72
2.3.1. Kultury hierarchiczne 73
2.3.2. Kultury demokratyczne 73
2.4. Status społeczny i okazywanie szacunku 74
2.4.1. Kultury ceremonialne 74
2.4.2. Kultury nieceremonialne 75
2.5. Sposób i styl wypowiadania się 75
2.5.1. Kultury wysokiego kontekstu (ogólnikowego sposobu wypowiedzi) 75
2.5.2. Kultury niskiego kontekstu (otwartego sposobu wypowiadania się) 76
2.6. Pojmowanie czasu 77
2.6.1. Czas linearny 77
2.6.2. Czas elastyczny 77
2.6.3. Czas cykliczny 77
2.7. Stosunek do czasu i harmonogramów 78
2.7.1. Kultury monochroniczne 79
2.7.2. Kultury polichroniczne 80
2.8. Niewerbalne sposoby zachowania 81
2.8.1. Kultury ekspresyjne 81
2.8.2. Kultury powściągliwe 82

Rozdział 3
Komunikacja werbalna i niewerbalna w stosunkach międzykulturowych 83
3.1. Komunikowanie 83
3.1.1. Pojęcie komunikowania 83
3.1.2. Cechy procesu komunikowania 88
3.1.3. Funkcje komunikowania 89
3.1.4. Poziomy i etapy procesu komunikowania 91
3.1.5. Elementy komunikowania 92
3.1.6. Znaki i kody 96
3.2. Komunikacja werbalna 101
3.2.1. Pojęcie komunikacji werbalnej 101
3.2.2. Style komunikacji werbalnej 102
3.3. Komunikacja parawerbalna (paralangue) 103
3.4. Komunikacja niewerbalna 104
3.4.1. Pojęcie komunikacji niewerbalnej i jej znaczenie w kontaktach międzykulturowych 104
3.4.2. Rola i funkcje komunikacji niewerbalnej 105
3.4.3. Zasady interpretacji komunikatów niewerbalnych 106
3.4.4. Elementy i techniki komunikacji niewerbalnej 108

Rozdział 4
Różnice kulturowe w procesie negocjacji 133
4.1. Kultury propartnerskie 133
4.1.1. Kultury propartnerskie, ceremonialne, polichroniczne i powściągliwe 134
4.1.2. Kultury propartnerskie, ceremonialne, monochroniczne i powściągliwe 149
4.1.3. Kultury propartnerskie, ceremonialne, polichroniczne i ekspresyjne 170
4.1.4. Kultury umiarkowanie propartnerskie, ceremonialne, polichroniczne, o niestałej ekspresyjności 182
4.2. Kultury protransakcyjne 203
4.2.1. Kultury umiarkowanie protransakcyjne, ceremonialne, o zróżnicowanym podejściu do czasu, ekspresyjne 203
4.2.2. Kultury umiarkowanie protransakcyjne, ceremonialne, dość monochroniczne, powściągliwe 220
4.2.3. Kultury protransakcyjne, umiarkowanie ceremonialne, monochromiczne, powściągliwe 231
4.2.4. Kultury protransakcyjne, nieceremonialne, monochromiczne, o zróżnicowanej ekspresyjności 245

Rozdział 5
Inne zagadnienia 259
5.1. Protokół i etykieta w biznesie międzynarodowy 259
5.1.1. Ubiór 260
5.1.2. Tytułowanie 261
5.1.3. Wizytówki 263
5.1.4. Prezenty 264
5.1.5. Pisma (korespondencja) 267
5.1.6. Poczęstunki 267
5.2. Wartości i zwyczaje - ich znaczenie w komunikowaniu międzykulturowym 268
5.3. Religia i normy religijne 275
5.4. Stosunek do korupcji i łapownictwa 285
5.5. Kobiety w biznesie międzynarodowym 298

Bibliografia 305
Test sprawdzający 313
Klucz odpowiedzi 346

Spis rysunków 349
Spis tabel 351

Recenzja: prof. dr hab. Henryk Chałupczak

(Nie)szczęśliwa liczba, http://www.national-geographic.pl/uzytkownik/blog/wpis/nieszczesliwa-liczba/male-chinki/ (15.11.2011).

Abram D., Edwards N., Ford M., Jacobs D., Sen D., Thomas G., Wooldridge B., Indie, Warszawa 2011.

Abram D., Benson A., Blackmore R., Catlos B., Cleary H., Dixon B., Dodd J., Dubin M., Fizgerald, K., Gear S., Lund D., McConnachie, J., Walker N., Ward G., Woodford N., Francja, Warszawa 2009.

Adamczak S., Firlej K., Niemcy, Bielsko Biała 2008.

Adams E.B., Korea Guide, Seul 1977.

Ališauskas V., Jovaiša L., Paknys M., Petrauskas R., Raila E., Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, Kraków 2011.

Ambler T, Xi Ch., Witzel M., Doing business in China, London, New York, 2009.

American Religious Identification Survey 2008, http://livinginliminality.files.wordpress.com/2009/03/aris_report_2008.pdf.

Andvig J.Ch., Fjeldstad O.H., Amundsen I., Sissener T., Søreide T., Research on Corruption A policy oriented survey, b.m.w 2000.

Armbrecht J., Calvert B., Eveland J., Lin-Liu J., Azja Południowo-Wschodnia, Bielsko Biała 2008.

Arnold M., Culture and Anarchy: an essay in political and social criticism, London 1869.

Bailey R., Francja, Warszawa 2002.

Baister S.,, Patrick Ch., Łotwa, Warszawa 2008.

Balicki J., Bogucka M., Historia Holandii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-LódŸ 1989.

Balicki J., Stalker P., Polityka imigracyjna i azylowa, Warszawa 2006.

Banek K., Historia religii : religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

Bartlett P. R., Historia Rosji, Warszawa 2010.

Bartmiński J., Językowy obraz Świata jako podstawa tożsamości narodowej, w: Kultura wobec kręgów tożsamości, Poznań-Wrocław 2000, s. 152-167. Zob. także: www.wtk.poznan.pl.

Bartosik-Purgat M., Otoczenie kulturowe w biznesie międzynarodowym, Warszawa 2010.

Baszkiewicz J., Historia Francji, Wrocław 2008.

Bauman Z., Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna, Warszawa 1995.

Berlin I., Dwie koncepcje wolności, Warszawa 1991.

Berting J., Villain-Gandossi Ch., Rola i znaczenie stereotypów narodowych w stosunkach międzynarodowych: podejście interdyscyplinarne, w: T. Walas (red.), Narody i stereotypy, Kraków 1995, s. 13-27.

Besançon A., Krótki kurs sowietologii: na użytek władz cywilnych, wojskowych i kościelnych, Warszawa 1984.

Bieleń S., Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2006.

Bilska J.F., Holandia, Bielsko Biała 2007.

Binkowski H., Węgry, Warszawa 2004.

Bishop C., Jordan D., Historia Trzeciej Rzeszy, Warszawa 2007.

Błuszkowski J., Stereotypy narodowe w Świadomości Polaków. Studium socjologiczno-politologiczne, Warszawa 2003.

Bogardus E.S., Sociology, New York 1949.

Bogucka M., Kultura, naród, trwanie: dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 roku, Warszawa 2008.

Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa 2006.

Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005.

Bonczol Ł., Artefakty narodowej pamięci we współczesnej Indonezji, w: A.W. Jelonek (red), Nacjonalizm, etniczność i wielokulturowość na Bliskim i Dalekim Wschodzie, Kraków 2011, s. 275 – 279.

Borkowski J., Socjologia i psychologia społeczna: zarys wykładu, Warszawa 2003.

Bornoff N., Japonia, Warszawa 2009.

Borucki M., Historia Polski do 2009 roku, Warszawa 2009.

Borusowski J., Społeczno-kulturowe uwarunkowanie korupcji, Tychy 2006.

Bosley D., Cook S., Dunford M., Hutera D., Holland J., Jensen J., Perry T., Sinclair M., Ward G., USA: część wschodnia, Bielsko Biała 1996.

Braudel F., Grammaire des civilizations, Paris 1987.

Bronfenbrener U., Dwa Światy wychowania. USA i ZSRR, Warszawa 1988.

Budhwar, P., Varma, A. Doing Business in India. London 2011.

Budyta-Budzyńska M., Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa 2010.

Burszta W.J., Antropologia kultury, Poznań 1998.

Burszta W.J., Internetowa polis w trzech krótkich odsłonach, w: W.J. Burszta, Ekran, mit, rzeczywistość, Warszawa 2003.

CIA World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook

Colás A., Imperium, Warszawa 2008.

Craanen J.E., Polityka kulturalna Holandii, Kraków 2003.

Clogg R., Historia Grecji nowożytnej, Warszawa 2006.

Crowther G., Choe H. P., Korea, Hawthorn-Berkeley 1991.

Czajowski A., Zasada państwa prawnego w teorii i praktyce (w warunkach transformacji ustrojowej w Rosji), w: A. Czajowski, L. Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, t. III, Wrocław 2000, s. 196-197.

Czapliński A., Kruczek Z., Nowakowski M., Seul, Warszawa-Kraków 1992.

Czapliński W., Galos A., Korta W., Historia Niemiec, Warszaw 2010.

Czepil B., Kulturowe uwarunkowania korupcji w systemie demokratycznym i niedemokratycznym na przykładzie USA i ZSRR, „Atheneum. Polskie Studia Politologiczne” 2009 nr 21, s. 224-242. 

Czyżewski M., Uprzedzenie, w: M. Baltaziuk, W. Lipnik (red.), Encyklopedia Socjologii t. 4, Warszawa 2002, s. 273-275.

Daly M., Dehne A., Leffman D., Scott Ch., Australia, Bielsko Biała 2006.

Darczewska J., Rola struktur siłowych w transformacji ustrojowej Rosji, w: J. Borkowicz, J. Cichocki, K. Pełczyńska-Nałęcz (red.), Okręt koszykowa, Warszawa 2007, s. 160-185.

Dewey J., Demokracja i wychowanie. Wprowadzenie do filozofii wychowania, tłum. Z Doroszowa, Warszawa 1972.

Dobek-Ostrowska B., Komunikowanie polityczne i publiczne, Warszawa 2006.

Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2002.

Dobkowski M., koło, w: Gadacz T., Milerski B. (red.), Religia. Encyklopedia PWN, t. 5, Warszawa 2002.

Dobrzańska-Bzowska M.,, Bzowski K.,, Niedżwiecka-Audemars D., Korsak W., Pinkwart M., Francja, Bielsko Biała 2007.

Drelich S., Generała de Gaulle’a walka o Wielką Francję, „Dialogi Polityczne”2004 nr-3-4, s. 51-64.

Drewniak M., Grecja: przewodnik kulinarny, Bielsko Biała 2006.

Duda S., Pralinkowe królestwo, „Newsweek” 2007 nr 49, s. 50-52.

Dunford M., Lee P., Belgia i Luksemburg, Bielsko Biała 2003. 

Durkheim, E. The Elementary Forms of Religious Life, London 1954.

Dybeł K., Marczuk B., Prokop J., Historia literatury francuskiej, Warszawa 2006.

Dylewski A., Masłowski M., Piotrowski B., Swajdo J., Wójcik P., Litwa, Łotwa, Estonia i Obwód Kaliningradzki, Bielsko Biała 2008.

Dylewski A., Litwa, Bielsko Biała 2006.

Dylus A., Gospodarka – moralność – chrześcijaństwo, Warszawa 1994.

Eberhardt P., Geografia ludności Rosji, Warszawa 2002.

Eliade M., Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, Warszawa 1993.

Eliot J., Capaldi L., Bickersteth J., Indonesia Handbook, Chicago-Bath 2001.

Eriksen T.H., Nationalism and Ethnicity. Anthropological Perspectives, London 1993.

Ethnologue: Languages of the World 2009, http://www.ethnologue.com.

Fallon S., Hungary: a travel survival kit, Hawthorn 1994.

Felczak W., Historia Węgier, Wrocław 1983.

Fisher D., The Most Corrupt Countries, http://www.forbes.com/2010/11/01/most-currupt-countries-2010-business-beltway-currupt-countries.html.

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999.

Forowicz J., Ewolucja przedsiębiorstw – od strategii międzynarodowej do strategii globalnej, w: M.K. Nowakowski (red.), Bariery internacjonalizacji przedsiębiorstwa, Warszawa 1997, s. 53-80.

Gallup International, Voice of the People 2005 – Religiosity around the World, www.gallup-international.com.

Galusek Ł., Jurecki M., Dumitru A., Rumunia: Mozaika w żywych kolorach, Kraków 2007.

Gauldie R., Estonia, Warszawa 2007.

Gawrycki F. (red.), Dzieje kultury latynoamerykańskiej, Warszawa 2009.

Gesteland R.R., Różnice kulturowe a zachowania w biznesie, Warszawa 2000.

Giddens A., Socjologia, Warszawa 2007.

Gładys-Jakóbik J., Górak-Sosnowska K., Kobiety zatoki: sytuacja na rynku pracy oraz w biznesie, „Kobieta i Biznes” nr 1-4 2007, s. 1-10.

Goban-Klas T., System informacji w państwie a system komunikacji społecznej, „Przekazy i Opinie” nr 2 1989, s. 13-26.

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa-Kraków 2009.

Goodman N., Wstęp do Socjologii, Warszawa 2004.

Grzybowski M., Zarys systemu ustrojowego Finlandii, Kraków 2007.

Günter K., Wprowadzenie do socjologii religii, Kraków 2006.

Haavio M., Mitologia fińska, Warszawa 1979.

Hall E.T., The hidden dimension, New York 1969.

Halik T., Kuomintang i Komunistyczna Partia Chin. Negocjacje i walka, w: R. Sławiński (red), Nowożytna Historia Chin, Kraków 2005, s. 235-245.

Ham A., Brekhus-Shams M., Madden A., Saudi Arabia, Victoria-Oakland-London-Paris 2004.

Hammoudi A., Pielgrzymka do Mekki, Warszawa 2008.

Hampden-Turner Ch., Trompenaars A., Siedem kultur kapitalizmu, Kraków 2000.

Hannerz U., Powiązania transnarodowe. Kultura, ludzie, miejsca, Kraków 2006.

Harding P., Brewer J., Finlandia, Bielsko Biała 2003.

Harper D., Chiny, Warszawa 2008.

Hawrysz L., Konsekwencje różnic kulturowych, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae” 2009 nr 2, s. 245-253.

Heidenheimer A., Johnston M., Le Vine V., Political corruption: a handbook, New Brunswick 1989.

Henshall G. K., Historia Japonii, Warszawa 2011.

Hobsbawm E.J., Introduction: Inventing Tradition, w: . E.J. Hobsbawm, T. Ranger (red.), The Invention of Tradition, Cambridge 1983, s. 1-14.

Hofstede G. Hofstede J.G., Kultury i Organizacje, Warszawa 2007.

Hourani A. H., Historia Arabów, Gdańsk 2002.

Huizinga J., Kultura XVII-wiecznej Holandii, Kraków 2008.

http://www.adherents.com

Huntington S.P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu Światowego, Warszawa 2005.

Inglis F., Kultura, Warszawa 2007.

Ivory M., Kanada, Warszawa 2004.

Jabłoński M., Obirek S., Cywilizacja, w: B. Szlachta (red.), Słownik społeczny, Kraków 2004, s. 101-107.

Jacobson-Widding A., Introduction, w: A. Jacobson-Widding (red.), Identity: Personal and Socio-Cultural, Uppsala 1983.

Jakułowski K., Nacjonalizm bez narodów. Nacjonalizm w koncepcjach anglosaskich nauk społecznych, Wrocław 2009.

Japonia: http://www.japonia.org.pl (04.01.2012).

Jarczyński A., Etykieta w biznesie, Gliwice 2009.

Jarpol Enterprise, Kulturowe różnice w negocjacjach, http://www.jarpol.net.pl, 2005.

Jepson T., Lee P., Smith T., Kanada, Bielsko Biała 2002.

Johnson G., Indie, Warszawa 1998.

Jowett P., Snodgrass B., Finlandia w wojnie 1939-1945, Warszawa 2010.

Juler C., Rumunia, Warszawa 2008.

Karolak Cz,. Kunicki W., Orłowski H., Dzieje kultury niemieckiej, Warszawa 2006.

Kendik M., Negocjacje międzynarodowe, Warszawa 2009.

Khan M., A typology of corrupt transactions in developing countries, „IDS Bulletin”,1996 t. 8, nr. 5.

Kiebała M., Uwarunkowania kariery zawodowej kobiet w Turcji „Kobieta i Biznes” nr 1-4, 2010, s. 17-24.

Kieniewicz J., Historia Indii, Wrocław 2003.

Kietliński K., Religijne determinanty działalności gospodarczej w perspektywie czterech wielkich religii: judaizmu, buddyzmu, chrześcijaństwa i islamu, w: S. Partycki (red.), Religia a Gospodarka, Lublin 2005 t. 1, s. 124-134. 

Kilias J., Wspólnota abstrakcyjna. Zarys socjologii narodu, Warszawa 2004.

Kluge R.D., Świderska M., Zarys historii literatury i kultury niemieckiej, Łódź 2010.

Kłodkowski P., Wojna Światów? O iluzji wartości uniwersalnych, Kraków 2002.

Kłoskowska A., Kultura masowa, Warszawa 2006.

Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.

Kochanowski J., Węgry: Od ugody do ugody 1867-1990, Warszawa 1997.

Komasa B., Japońska odmienność, http://inwestycje.ocrg.opolskie.pl/files/Roznice_kulturowe_-_Japonia.pdf (15.11.2011).

Komunikacja niewerbalna, http://z.nf.pl/i_ngo/doc/komunikacja_niewerbalna.pdf.

Koneczny F., O wielości cywilizacyj, Kraków 1935.

Kordos P., Dwudziestowieczna Grecja oczami polskich podróżników, Warszawa 2009.

Korea wczoraj i dziś, Seul 1995.

Korsak W., Tokarski J. Rumunia, Bielsko Biała 2006.

KoŚciński P., Polsko-litewski klincz, „Uważam rze” 2011 nr 46, s. 70-71.

Kowalski J., Loba A., Loba M., Prokop J., Dzieje kultury francuskiej, Warszawa 2005.

Kożuchowski A., Trauma z Trianon, „Polityka” 2010 nr 26, s. 60-62.

Krawulski J., Estonia, Litwa, Łotwa: przeobrażenia polityczne i gospodarcze, Warszawa 1996.

Kroeber A.L., Kluckhohn C., Culture. A Critical Review of Concepts and Definitions, New York 1952.

Krysik J., Królestwo z przypadku, „Polityka”2010 nr 11, s.71-73.

Krzyżaniak E., Tożsamość w ruchu – rzecz o dialektycznym charakterze tożsamości europejskiej, „Sprawy Narodowościowe. Seria nowa” 2002 z. 21, s. 29-44.

Kubicki P., Finlandia, Bielsko Biała 2008.

Kuchnia holenderska: http://kuchnia-holenderska.pl (04.01.2012).

Kudelska M., Hinduizm, Kraków 2006.

Kultura w Eesti: http://www.kultura.eesti.pl (04.01.2012).

Künstler M. J., Dzieje kultury chińskiej, Warszawa 2007.

Kula M., Historia Brazylii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódz 1987.

Leathers D.G., Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania, Warszawa 2009.

Leffman D., Lewis S., Atiyah J., Chiny, Warszawa 2011.

Lencznarowicz J., Australia, Warszawa 2005.

Lewandowski J., Estonia, Warszawa 2001.

Lewis B., The Multiple Identities of the Middle East, New York 1999.

Lietuvos: statistikos departamentas:http://www.stat.gov.lt/ (12.12.2011).

Lindqvist S., Terra nullius: podróż przez ziemię niczyją, Warszawa 2010.

Lippmann W., Public Opinion, New York 1922.

Lipset S.M., Lenz G.S., Korupcja, kultura i funkcjonowanie rynków, w: L.E. Harrison, S. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, Poznań, 2003.

Łaptos J., Belgia, Warszawa 2010.

Łossowski P., Litwa, Warszawa 2001.

Macintyre S., A Concise History of Australia, Cambridge 2004.

Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M., Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk 1999.

Maj Cz., Stereotypy sąsiadów w polskiej opinii publicznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio: K”, 1995/1996 vol. II/III, s. 25-35.

Maldwyn A. J., Historia USA, Gdańsk 2003.

Małachowski G., System Konstytucyjny Arabii Saudyjskiej, Warszawa 2011.

Mapping The Global Muslim Population. A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population October 2009, Pew Research Center’s Forum on Religion & Public Life, http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf.

Marcantonio A., The Uralic Language Family: Facts, Myths and Statistics, Cambridge 2002.

Marchand S., Arabia Saudyjska. Zagrożenie, Warszawa 2004.

Markowski K. (red.), Reemigracja kobiet z terenu województwa lubelskiego. Lublin 2010.

Marshall G. (red.), Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2006.

Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2006.

Maryański A., Litwa, Łotwa, Estonia, Warszawa 1993.

Mazurek-Łopacińska K., Różnice kulturowe między krajami a rozwój marketingu globalnego, „Marketing i Rynek” 2000 nr 6.

McLachlan G., Litwa, Warszaw 2009.

McNeill W.H., The Rise of the West: A History of the Human Community, Chicago 1963.

McQuail’s D., Mass Communication Theory, London 2010

Melko M., The Nature of Civilizations, Boston 1969.

Mikułowski-Pomorski J., Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym, Kraków 2006.

Misztal B., Tożsamość jako pojęcie i zjawisko społeczne w zderzeniu z procesami globalizacji, w: E. Budakowska (red.), Tożsamość bez granic. Współczesne wyzwania, Warszawa 2005, s. 21-32.

Mooij de M., Consumer Behavior and Culture Consequences for Global Marketing and Advertising London-California-New Delhi 2011.

Mrozowski M., Media masowe : władza, rozrywka i biznes, Warszawa 2001.

Nahm A.C., Introduction to Korean History and Culutre, New York-Seul 1993.

Nicholson L., Indie, Warszawa 2008.

Nicieja S., Wolny R., Australia: identity, memory and destiny, Opole 2008.

Noble J., Humphreys A., Nebesky R., Selby N., Wesely G., King J., Rosja, cz.1 Moskwa i europejskie południe, Bielsko Biała 1996.

Novak M., The catholic ethic and the spirit of capitalism, New York 1993.

Novickas T., Notatki o krajach bałtyckich – Litwa, Łotwa, Estonia, w: T. Paluszyński (red.), Łotwa wczoraj – dziś – jutro, Poznań 2003, s. 7-9. 

Nowicka E., Akulturacja, w: Z. Bokszański i in. (red.), Encyklopedia socjologii, t. 1, Warszawa 1998b, s. 17-20.

Nowicka E., Dyfuzja kulturowa, w: Z. Bokszański i in. (red.), Encyklopedia socjologii, t. 1, Warszawa 1998, s. 152-156.

Nowicka E., Świat człowieka – Świat kultury, Warszawa 2007.

Nye, J.S., Corruption and political development, “American Political Science Review”, 1967 t. 61, nr. 2, s. 417-427.

Ociepka B., Komunikowanie międzynarodowe, Wrocław 2002.

Olejník M., Základné prvky obsahu historickej pamäti a ich úloha pri formovani kolektívnej identity, w: V. Bačová (red.), Historická pamät’ a identita, Košice 1996, s. 42-54.

Orav A., Polityka kulturalna Estonii, Kraków 2003.

Osip-Pokrywka M. i M., Sojka L., PiekarskI P., Belgia i Luksemburg, Bielsko Biała 2008.

Paleczny T., Państwo a Świadomość narodowa, „Sprawy Międzynarodowe” 1983, nr 12, s. 87-100.

Paleczny T., Rasa, etniczność i religia w brazylijskim procesie narodowotwórczym, Kraków 2004.

Pawłowska A., Węgry od kuchni, Warszawa 2005.

Pease A. i B., Mowa ciała w pracy, Poznań 2011.

Penn State University, Religious Studies 001 resource site, http://www.worldreligions.psu.edu/maps-introduction.htm.

Perlin J., Przedmowa, w: J.M. Tortosa, Polityka językowa a języki mniejszości, przekł. A. Rurarz, Warszawa 1986, s. 5-23.

Peters J., Philippines : A Travel Survival Kit, Hawthorn 1991.

Pogonowska B., (red.), Elementy etyki gospodarki rynkowej, Warszawa 2000.

Posern-Zieliński A., Etniczność. Kategorie. Procesy etniczne, Poznań 2005.

Potocka E., Japonia. Jednostka i społeczeństwo w Azji Wschodniej – odmienne definicje cywilizacyjne, w: A.W. Jelonek (red.), Jednostka i społeczeństwo w Azji Wschodniej, Toruń 2007.

Prus M.,Zwierzęta Chin, http://www.miedzykulturowa.org.pl/cms/edc_media/Structure/Item-275/TinyFiles/Zwierzetachinzal2.pdf (15.11.2011).

Quigley C., The Evolution of Civilizations: An Introduction to Historical Analysis, New York 1961.

Rachuba A., Kiaupiené J., Kiaupa Z., Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski, Warszawa 2008.

Radzik R., Co to jest naród?, „Znak” 1997 nr 3, s. 79-91.

Ram-Prasad Ch., Indie: życie, legendy i sztuki, Warszawa 2007.

Reczyńska A., Historia Kanady i Quebecu w publikacjach polskich, w: M. Buchholtz (red.), Obraz Kanady w Polsce, Toruń 2003, s. 74-98.

Religie Świata – wierzenia, bogowie i Święte księgi. Encyklopedia PWN, Warszawa 2006.

Religionszugehörigkeit, Deutschland Bevölkerung 1950-2008, http://fowid.de/fileadmin/datenarchiv/Religionszugehoerigkeit_Bevoelkerung__1950-2008.pdf.

Renner W. Salem I., Alexandrowich R., Human values as predictors for political, religious and health – related attitudes: a contribution towards validating the Austrian value questionnaire (AVQ) by structural equation modeling, “Social Behavior And Personality”, 2004, 32(5), s. 477-490.

Reynolds S., Valentine D., Komunikacja międzykulturowa, Warszawa 2009.

Riasanovsky V. N.. Steinberg D. M., Historia Rosji, Kraków 2009.

Rickard J., Australia: historia kultury, Wrocław 1994.

Richmond S., Elliot M., Horton P., Kokker S., Landis B., Taylor W., Vorhees M., Rosja, Bielsko Biała 2004.

Rosa G., Komunikacja i negocjacje w biznesie, Szczecin 2009.

Roszkowski W., Półwiecze. Historia polityczna Świata po 1945 roku, Warszawa 1997.

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1914-1945, Warszawa 2003.

Royal Embassy of Saudi Arabia Warsaw, http://www.saudiembassy.pl.

Rubin H., The Princess. Maichiavelli for Woman, New York 1997.

Rurarz J. P., Historia Korei, Warszawa 2009.

Rusin W., Węgry, Bielsko Biała 2007.

Rusin W., Grecja, Bielsko Biała 2007.

Saussure de F., Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2002.

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Grecja, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=693 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Holandia (cz. 1), http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=756 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Holandia (cz. 1), http://www.pcc.org.pl/index.php/p/art?id=756 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Holandia (cz. 2), http://pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=748 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Indonezja, http://www.pcc.org.pl/index.php/p/art?id=277 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Rosja, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=772 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Rumunia, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=83, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=712, http://pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=723 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Stany Zjednoczone Ameryki Północnej cz. I, http://pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=797 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Stany Zjednoczone Ameryki Północnej cz. II, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=809 (10.11.2011).

Schroeder J., Zwyczaje w biznesie: Węgry, http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=914 (10.11.2011).

Scott W.H., Barangay: sixteenth-century Philippine culture and society, Manilla 2004.

Shils E., Naród, narodowość i nacjonalizm a społeczeństwo obywatelskie, „Sprawy Narodowościowe. Seria nowa” 1996, z. 1, s. 9-30.

Sikorski Cz., Kultura organizacyjna, Warszawa 2006.

Simpson G.E., Caribien Religions: Afro-Caribbean Religions, w: J. Lindsay (red.), Encyclopedia of Religion, t. 3, Thomson Gale 2005.

Skarga B., Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne, Kraków 1997.

Skulska B. (red.), Biznes międzynarodowy w regionie Azji i Pacyfiku, Toruń 2010.

Smith A.D., The Ethnic Origins of Nations, Oxford 1986.

Smith R.M., Australia, Warszawa 2006.

Smolicz J.J., Współkultury Australii, Warszawa 2000.

Snopek J., Węgry: zarys dziejów i kultury, Warszawa 2002.

Snyder T., Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, Warszawa 2011.

Sowiński S., Europa narodów, ale jakich? Naród w dyskusji o integracji Polski z Unią Europejską, „Studia Europejskie” 2004 nr 1, s. 9-31.

Spengler O., Der Untergang des Abendlandes. Umrisse einer Morphologie der Weltgeschichte, tom 1: Wien 1918, tom 2: München 1922.

Stephan Walter G., Stephan Cookie W., Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji, Gdańsk 2007.

Stockton Dar Aborygenów: duchowość dla Australijczyków, Warszawa 2008.

Strnad G., Kultura polityczna społeczeństwa południowokoreańskiego w okresie demokratyzacji, w: J. Marszałek-Kawa (red), Państwo i Społeczeństwo. Kierunki rozwoju państw Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, Toruń 2010, s. 118-129.

Strojny A., Rosja, Bielsko Biała 2007.

Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1997.

Suzuki D.T., Zen i kultura japońska, Kraków 2009.

Swienko H., Definicja – klasyfikacja – struktura religii, „Euhemer – Przegląd Religioznawczy”, 1986, nr 3-4, s. 20.

Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.

Szafraniec R., Rozwój stosunków Rosji z Litwą, Łotwą i Estonią po 1991 roku, Warszawa 2005.

Szopski M., Komunikowanie międzykulturowe, Warszawa 2005.

Szordykowska B., Historia Finlandii, Warszawa 2011.

Szordykowska B., Finlandia w polityce caratu w latach 1899-1914, Gdańsk 1994.

Szpunar, M., Komunikacja CMC i jej wpływ na procesy komunikacyjne, w: M. Graszewicz i J. Jastrzębski (red.),

Teorie komunikacji i mediów, Wrocław 2009, s. 293-304 .

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002.

Szul R., Język – Naród – Państwo. Język jako zjawisko polityczne, Warszawa 2009.

Szumera G., Cywilizacja w myśli polskiej. Poglądy filozoficzno-społeczne Erazma Majewskiego, Katowice 2007.

Świderska-Włodarczyk U., Szlachta polska wobec Boga i ojczyzny, Poznań 2001.

Tan S. K., A History of the Philippines, Quezon City 2009.

Tatarkiewicz W., Parerga, Warszawa 1978.

Taylor E.B., Primitive Culture, London 1871.

Tazawa Y., Matsubara S., Okuda S., Nagahata Y., Historia kultury japońskiej w zarysie, Tokio 1987.

Terralingua 2009, http://www.terralingua.org.

The World’s Women 2010: Trends and Statistics, http://www.un.org.

Toynbee A.J., A Study of History, t. I-XII, Oxford 1934, 1939, 1954, 1959, 1961.

Transparency International: Annual Report 2010, http://www.transparency.org.

Tullio-Altan C., Etnos e civiltà etniche e valori democratici, Milano 1995.

Tworuschka M. i U., Religie Świata. Hinduizm, Warszawa 2009.

Tworuschka M. i U., Chrześcijaństwo, Warszawa 2009.

Tworuschka M. i U., Inne religie, Warszawa 2009.

Tymiński M., Koryś P., (red.), Oblicza korupcji : zjawisko, skutki i metody przeciwdziałania, Warszawa 2006.

USA:Część wschodnia, Kraków 2009.

USA:część zachodnia, Kraków 2009.

Varley P., Kultura japońska, Kraków 2006.

Vorren Q., Manker E., Lapończycy, Warszawa 1980.

Wadkhwa A., Dziedzictwo Kulturowe Indii, Kraków 2006.

Waldenberg M., Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000.

Waterstone R., Indie, Warszawa 1996.

Weber G., Top languages. The World’s 10 most influential Languages, http://www.andaman.org/BOOK/reprints/weber/rep-weber.htm.

Wierzbicki Z.T., Problemy etniczne Europy Środkowej w perspektywie socjologicznej, „Kultura i Społeczeństwo“ 1995, nr 3, s. 49-56.

Wilk M., Tropami Rena, Warszawa 2007.

Willaume M., Rumunia, Warszawa 2004.

Williams C., Cambon M., Kimball K., Oakley M., Plunkett R., Ray N., Richmond S., Rousseau N., Warren M., Wheeler T., Yanagihara W., Azja Południowo-Wschodnia, Bielsko Biała 2004.

Willett D., Bain C., Clark M., Hannigan D., Hellander P., Oliver J., Greece, Victoria-Oakland-London-Paris 2004.

Wójtowicz A., Współczesna socjologia religii: założenia, idee, programy, Warszawa 2004.

Wolpert S., Gandhi, Warszawa 2003.

Wołowik W., Język ciała międzynarodowy, Kraków 1998.

Wójcik Ł., W Brukseli wykuwa się rozpad Europy, „Przekrój” 2007 nr 39, s. 40-42.

Wróbel P. i A., Kanada, Warszawa 2000.

www.fastestgrowingreligion.com

Zahorski A., Napoleon, Warszawa 1982.

Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993.

Zenderowski R., Cebul K., Krycki M., Międzynarodowe stosunki kulturalne, Warszawa 2010.

Zdanowski J., Arabia Saudyjska, Warszawa 2004.

Zieliński E., System konstytucyjny Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2005.

Zientara B., Świt narodów europejskich. Powstawanie Świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985.

Żegleń M.U., Wprowadzenie do semiotyki teoretycznej i semiotyki kultury, Toruń 2000.