Współpraca innowacyjna w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Wstęp 11

Rozdział 1
Znaczenie aliansów badawczo-rozwojowych dla współpracy innowacyjnej - w kierunku aliansów otwartych innowacji 37
1.1. Charakter i typologia aliansu na rzecz badań i rozwoju (B+R) 38
1.2. Przyczyny zawierania aliansów strategicznych, w tym technologicznych 44
1.3. Formy współpracy technologicznej 54
1.4. Determinanty sukcesu realizacji aliansów badawczo-rozwojowych 62
1.5. Zakres współpracy technologicznej i dobór partnerów w aliansach badawczo-rozwojowych 66
1.6. Rola lokalizacji we współpracy technologicznej 70
1.7. Organizacja aliansów badawczo-rozwojowych - alianse udziałowe i bezudziałowe 73
1.8. Wpływ aliansów badawczo-rozwojowych na innowacyjność i wyniki finansowe 79
1.9. Implikacje dla przyszłych badań 82

Rozdział 2
Nowe podejście do współpracy innowacyjnej w sektorze biofarmaceutycznym - alianse otwartych innowacji (Oia) 87
2.1. Alianse strategiczne a idea Otwartych Innowacji 87
2.1.1. Alianse strategiczne, badawczo-rozwojowe (B+R) a Otwarte Innowacje 89
2.1.2. Alianse w Otwartych Innowacjach 91
2.1.3. Sukces aliansów na rzecz innowacji i szerzej aliansów strategicznych 92
2.1.4. Współpraca z partnerami 93
2.1.5. Sieci i formy pokrewne - portfele aliansów, sieci aliansów i ekosystemy 94
2.1.6. Szanse na przyszłość - możliwości badawcze wynikające z przenikania się obszarów aliansów strategicznych, aliansów badawczo-rozwojowych (B+R) i Otwartych Innowacji 95
2.2. Modele biznesowe otwartych innowacji i rola partnerstwa między firmami - w kierunku aliansów otwartych innowacji (OIA) 99
2.2.1. Modele otwartych innowacji a partnerstwa między firmami 103
2.2.2. Budowanie partnerstwa między firmami w celu generowania nowych pomysłów i wiedzy 109
2.2.3. Współpraca badawczo-rozwojowa między firmami a uniwersytetami 110
2.3. Rozwój współpracy badawczo-rozwojowej (B+R) w sektorze biofarmaceutycznym - w kierunku innowacyjnych ekosystemów B+R 121
2.3.1. Rozwój aliansów B+R w latach 1980-2006 126
2.3.2. Rozwój partnerstw B+R w sektorze biofarmaceutycznym w latach 2005-2014 129
2.3.2.1. Charakterystyka innowacyjnego ekosystemu B+R w sektorze biofarmaceutycznym 130
2.3.2.2. Modele partnerstw badawczo-rozwojowych B+R w sektorze biofarmaceutycznym 134
2.3.2.3. Współpraca B+R w sektorze biofarmaceutycznym w latach 2005-2014 139
2.4. Nowe podejście do innowacji jako szansa na rozwój partnerstw strategicznych pomiędzy uniwersytetami i firmami w sektorze biofarmaceutycznym - w kierunku aliansów otwartych innowacji (OIA) 144
2.4.1. Współpraca firm w sektorze biofarmaceutycznym z uczelniami (Business-Academia Alliances) 149
2.4.2. Nowe modele współpracy firm biofarmaceutycznych z uczelniami i instytucjami naukowymi - Alianse Otwartych Innowacji (OIA) 151
2.4.3. Zarządzanie aliansami pomiędzy firmami biofarmaceutycznymi i uniwersytetami 153
2.4.4. Wyzwania i bariery dla współpracy firm biofarmaceutycznych z uczelniami i instytucjami badawczymi 160

Rozdział 3
Współpraca innowacyjna w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) w latach 2015-2021
- wyniki badań empirycznych 171
3.1. Metodyka badań - podstawy metodyczne prowadzonych badań 171
3.2. Wyniki uzyskane na podstawie badań ilościowych 174
3.2.1. Diagnoza zjawiska tworzenia aliansów B+R i aliansów otwartych innowacji (OIA) w sektorze biofarmaceutycznym w krajach CEE w latach 2015-2017 175
3.2.1.1. Charakterystyka aliansów badawczo-rozwojowych (B+R) 175
3.2.1.2. Formy współpracy w aliansach B+R 177
3.2.1.3. Narzędzia wykorzystywane przez firmy do realizacji aliansów B+R w sektorze biofarmaceutycznym w krajach CEE 181
3.2.1.4. Częstotliwość współpracy z partnerami z CEE oraz spoza CEE w aliansach B+R i aliansach otwartych innowacji (OIA) w sektorze biofarmaceutycznym 183
3.2.1.5. Znaczenie aliansów dla strategii firmy i motywy tworzenia aliansów B+R 186
3.2.1.6. Sukces realizacji aliansów (SRA) aliansów B+R oraz aliansów otwartych innowacji (OIA) 187
3.2.1.7. Bariery w realizacji współpracy innowacyjnej 190
3.2.1.8. Szanse dla rozwoju współpracy innowacyjnej w krajach CEE - ocena potencjału regionu CEE i wybranych elementów rynku 192
3.3. Weryfikacja przyjętych hipotez badawczych 194
3.4. Kierunki współpracy innowacyjnej w ramach międzynarodowych aliansów otwartych innowacji (OIA) i aliansów badawczo-rozwojowych (B+R) w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) w latach 2015-2017 212
3.4.1. Kierunki współpracy innowacyjnej w ramach międzynarodowych aliansów otwartych innowacji (OIA) w latach 2015-2017 - analiza 37 aliansów OIA 213
3.4.2. Kierunki współpracy innowacyjnej w ramach międzynarodowych aliansów B+R w latach 2015-2017 - analiza 241 aliansów B+R 214
3.5. Wyniki uzyskane w ramach badań jakościowych - współpraca innowacyjna w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2017-2021 - perspektywa firm i instytucji 216
3.6. Ograniczenia w realizacji badań ilościowych i jakościowych 222
3.7. Podsumowanie przeprowadzonych badań ilościowych i jakościowych 223

Rozdział 4
Współpraca innowacyjna w sektorze biofarmaceutycznym w trakcie pandemii COVID-19 - wykorzystanie idei Otwartych Innowacji i Modelu Innowacji Translacyjnej (MIT) 227
4.1. Rozwój współpracy innowacyjnej w związku z pandemią COVID-19 227
4.2. Przykłady realizowanych projektów badawczych ukierunkowanych na walkę z pandemią COVID-19 229
4.3. Współpraca innowacyjna w programie „ECMO dla Wielkopolski" w czasie pandemii COVID-19 - propozycja Modelu Innowacji Translacyjnej (MIT) 233
4.3.1. Rozwój współpracy innowacyjnej i transferu wiedzy w programie „ECMO dla Wielkopolski" − przykład innowacji translacyjnej z wykorzystaniem aliansów otwartych innowacji (OIA) 233
4.3.2. Symulacja translacyjna jako podstawa propozycji Modelu Innowacji Translacyjnej (MIT) 235
4.3.3. Innowacyjny Ekosystem B+R w programie „ECMO dla Wielkopolski" 237
4.3.3. Rozwój współpracy innowacyjnej w ramach programu „ECMO dla Wielkopolski" 238

Rozdział 5
Rekomendacje dla firm realizujących współpracę innowacyjną w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej 243
5.1. Rekomendacje na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych (ilościowych i jakościowych) - propozycja ujęcia modelowego współpracy innowacyjnej 243
5.1.1. Podejście oparte na zasobach i dynamicznych zdolnościach firmy 245
5.1.2. Podejście oparte na wiedzy oraz eksploracja i eksploatacja wiedzy 246
5.1.3. Propozycja autorskiego schematu koncepcyjnego ewolucji aliansów/portfeli aliansów B+R w kierunku aliansów otwartych innowacji i zdolności adaptacyjne aliansów strategicznych dla Otwartych Innowacji 248
5.2. Diagnoza, wyzwania i perspektywy dotyczące współpracy innowacyjnej w sektorze biofarmaceutycznym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej 269
5.3. Ewolucja modeli procesów innowacyjnych z uwzględnieniem aliansów strategicznych, w tym technologicznych i aliansów otwartych innowacji 272

Zakończenie 277
Bibliografia 293
Spis tabel 345
Spis rysunków 349
Załączniki 353

ŁUKASZ PUŚLECKI, doktor nauk ekonomicznych, pracownik Katedry Zarządzania Międzynarodowego w Instytucie Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, prezes zarządu Filii Academy of Interna􀦞 onal Business (AIB) na region Europy Środkowo-Wschodniej (AIB-CEE), ekspert Instytutu Wiedzy i Innowacji w Warszawie. Autor licznych publikacji dotyczących współpracy innowacyjnej, współpracy technologicznej krajów i przedsiębiorstw, polityki handlu międzynarodowego, konkurencyjności i innowacyjności firm w biznesie międzynarodowym.

Recencja: prof. zw. dr hab. Jan Rymarczyk